Enkazdan ayrılamamak psikolojik şok belirtisi!

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Depremi yaşayanların şok döneminde enkazların çevresinde boş boş dolaşmak gibi sıra dışı davranışlar gösterebileceğini söyleyen Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan “Bu şokun şiddetindendir. Beyin kendini bloke ediyor, bunu yapmasa kişi aklını kaybeder. Ardından protesto ve pasifleşme dönemleri gelir. Bu ruh hali 6-8 hafta normaldir, devam ederse psikolojik yardım gerek” dedi.

Kahramanmaraş’taki şiddetli depremlerin ardından kurtarma çalışmaları devam ederken Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, psikolojik ilk yardımın önemine işaret etti. Prof. Dr. Nevzat Tarhan, ilk aşamanın şok dönemi olduğunu belirterek, şunları aktardı:

“Şok döneminde bazen boş boş bakarak dolaşan kimseleri görüyoruz. Göçüğün altında yakınları kalmış kişilerin, umursamaz bir şekilde dolaştığı görülebilir. Bu aslında şokun şiddetindendir. Beyin kendini bloke ediyor ve kişiyi duyarsızlaştırıyor. Kişi eğer bunu yapmasa kişi aklını kaybedecek. Beyin aşırı kortizol salgılıyor. O kortizolle beyindeki yollar bloke oluyor. Bu şuna benziyor: İnsanın kolu kırıldığı zaman ağrı öyle şiddetli olur ki kolunu oynatamazsın. Zaten oynatmamak gerekir çünkü tehlikelidir ve vücut refleks olarak hareketini durdurur.

Aynı şekilde beyin kendini bloke ediyor. Bazı kişilerde bu şok dönemi vardır.” Bu dönemde insanların sıra dışı davranışlarda bulunabileceğini belirten Tarhan, şu tavsiyelerde bulundu:

“Deprem bölgesine yardıma gidenlerin bu konuyu göz önünde bulundurması gerekir. Psikolojik ilk yardımın kuralıdır bu, doğal afet gibi bir kriz anına müdahale için giden birinin psikolojik ilk yardımda ilk bileceği şey, o şok döneminde insandaki kognitif donukluk ve bloke olma halidir. Kişilerin panik davranışlarını kabullenmesi gerekiyor. Kişinin hatalı hareketi nasihatle düzeltmeyeceklerdir. Böyle durumlarda kişinin elinden tutacaklar, ‘Biz senin yanındayız, biz yardım etmek istiyoruz’ diyecekler, belki sessiz bir şekilde yanında durarak beklemek bile işe yarayabilir.”

6-8 HAFTA SÜREBİLİR

Şok döneminden sonra bazı kişilerde protesto dönemi yaşanabileceğini ifade eden Tarhan, şunları aktardı:

“Kişiler ‘Bu neden oldu, niye bu bana oldu, ben buna layık değilim’ şeklinde tepkiler verebilir. Bu dönemin peşinden pasifleşme dönemi takip eder. Bazı kişilerde pasifleşme, depresif bir ruh haline girme şeklinde görülebilir. Kişi sanki çocukluk dönemine gerilemiş gibi olur. Daha sonra toparlanma dönemi ortaya çıkıyor. Bunların hepsi genelde 6-8 haftalık bir süre içerisinde oluyor.” Sürecin uzaması halinde artık posttravmatik stres bozukluğundan bahsedilebileceğini kaydeden Tarhan, “Posttravmatik stres bozukluğu olan kişiler, gece uyuyamıyorlar çünkü devamlı bunu düşünmekten ya da rüyalarında bu olayı görmekten uyuyamıyorlar. Flashback dediğimiz yeniden yaşantılama oluyor. Kişi sanki deprem şok anını, sallantı anını tekrar tekrar olacak gibi yaşıyor.” Tarhan, “Ani seslerde irkilmeler olur ve devamlı bu konuyu konuşur. 60 dakikanın 50 dakikasında bu konuyu konuşur. Bu durumun 6-8 haftadan uzun devam etmesi halinde yardım gerekiyor” diye konuştu.