Türbenin Yıkık Haline Son Veriliyor: Ahi Toman Baba’ya Yeni Bir Kabir

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Erzurum’un ve Anadolu’nun köklü ahilik geleneğinin önemli isimlerinden Ahi Toman Baba, yıllardır yıkık ve harap halde bulunan türbesiyle gönülleri sızlatıyordu. Ancak şimdi, kurumlar işbirliğiyle bu utanç verici durumu düzeltmek ve türbeyi kurtarmak için harekete geçti.

Çeşitli anlatımlar ve kaynaklara göre, Erzurum’da ahilik teşkilatının 1300’lerde Ahi Toman Baba tarafından kurulduğu belirtilir. İbni Batuta gibi dönemin önemli seyyahlarından biri olan ve aynı zamanda kadılık görevini de üstlenen İbni Batuta, 1331 yılında Erzurum’a uğradığında Ahi Toman Baba’nın tekkesinde konaklamıştır. Batuta, seyahatnamesinde “Bu kişi çok yaşlı biriydi ve 130 yaşını geçtiği söylenmesine rağmen hala bastonuna dayanarak yürüyebiliyor, hafızası yerindeydi ve beş vakit namazını kılıyordu. Bize yemekte kişisel olarak hizmet etti. Ancak ikinci gün yola çıkmak istediğimizde buna kızarak razı olmadı.” şeklinde ifadelerle Ahi Toman Baba’yı anlatmaktadır.

Defineciler türbeyi yağmaladı

Şehirde, ahilik geleneğinin ve teşkilatının önemli bir simgesi olan Ahi Toman Baba’nın evler arasında kaybolan, ilgisizlik ve vefasızlık sonucu virane haline gelen türbesi, insanları üzmekteydi. Defalarca dile getirilen türbenin içler acısı durumu, bürokratik engeller, maddi kaynak eksikliği, çeşitli nedenler, mazeretler ve ihmaller yüzünden iyice içinden çıkılmaz bir hale gelmişti. Harabe halindeki türbede biri tahta, ikisi Selçuklu tarzında taş sanduka olmak üzere üç mezar bulunmaktaydı. Okunamaz hale gelen kitabesiyle türbenin içinde Ahi Toman’ın yer aldığı İlhanlı dönemine ait olduğu rivayet edilmektedir. Defineciler tarafından yağmalanan ve harap bir halde bekleyen Ahi Toman Baba’nın Narmanlı Camii’nin arkasındaki kümbeti için yetkililer tarafından birçok kez restorasyon sözü verilmesine rağmen çalışmalara bir türlü başlanmadı. Ancak şimdi, türbenin umudu doğmuştur. Kamulaştırma süreci başlatılmış ve türbenin restorasyonu için bir proje hazırlanmıştır.

Türbenin kurtarılması için el ele verildi

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Erzurum Büyükşehir Belediyesi, Kültür Müdürlüğü ve Yakutiye Belediyesi, Erzurum’daki bu olumsuz durumu ortadan kaldırmak ve Ahi Toman Baba’ya yakışır bir mezar yeri oluşturmak için harekete geçmiştir. Türbenin çevresinde bulunan tüm evler kamulaştırılmış ve yıkım işlemleri başlatılmıştır. Tarihçi Abdurrahman Zeynal, bu gelişmelerin çok sevindirici olduğunu belirterek, “Umarım gerekli çalışmaların ardından güzel bir eser ortaya çıkar. İnsanlar istedikleri zaman burayı ziyaret edebilirler. Gençlerimiz de bu vesileyle ahilik geleneğinin güzelliklerini öğrenmiş olurlar. Emekleri geçen herkese teşekkür ederiz.” şeklinde konuştu.

Türbe, İlhanlı mimarisini çağrıştırıyor

Ahi Baba Türbesi, Erzurum’un Tebriz Kapı semtindeki Narmanlı Camii’nin arkasında bulunmaktadır. Evler arasında kalan türbe dışarıdan görünmez durumdadır. Türbeye bu evlerin içinden geçerek ulaşılabilir. Erzurumlular bu türbenin “Ahi Baba Türbesi” olduğunu kabul etmektedir. Türbe, yaklaşık iki metre toprağın altında gömülü durumdadır. Bu özellik, İlhanlı dönemine ait bir türbe olduğunu göstermektedir. İbn Batuta, 1331 yılında Erzurum’a geldiğinde Ahi Toman’ın tekkesinde kaldığını belirtmiştir. Türbe, sekizgen planlı olup, 3.35 metre yüksekliğindeki duvarların üstüne yarım küre şeklinde bir kubbe yerleştirilmiştir. Türbenin kuzeyindeki kapı taşlarla kapatılmıştır. Duvar kalınlığı 70 cm olan türbe, düzgün ve kaliteli kesme taşlarla inşa edilmiştir.

İhlas Haber Ajansı