Şırnak’ın Cizre İlçesi’nde Yer Alan Ulu Camii: 14 Asırdır Dimdik Ayakta

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Şırnak’ın Cizre İlçesi’nde Yer Alan Ulu Camii: 14 Asırdır Dimdik Ayakta

Cizre ilçesinin göz bebeği olarak kabul edilen Ulu Camii, tarih sahnesine 639 yılında İyaz bin Ganem komutasındaki İslam ordularının Cezire topraklarını fethetmesiyle çıkmıştır. Bu önemli dönüm noktasının ardından ilçe, İslam’ın şefkatli kolları altında yer almış ve sahabeler tarafından kiliseden camiye dönüştürülen ilk cami olarak bugünlere gelmiştir.

Cizre’nin İslam ile tanışması, 639 yılında Şaban ayının ortalarında İslam ordularının İran ve Mezopotamya’yı fethetmesiyle gerçekleşti. İyaz bin Ganem, Cizre’ye yaklaştığında halka İslamiyet’i kabul etmelerini önerdi. Bu dönemde Cizre, Bizans’ın zulmü altındaydı ve İslam’ın adaleti, temizliği ve eşitliği hakkında komşuları ve Cizre-Harran-Şam-Mısır arasında seyahat eden kervan tüccarlarından sık sık duyan Cizre halkı, İslam’ı savaşmadan kabul etti. Cizre’deki bu önemli dönüşümün ardından sahabelerin eliyle kiliseden camiye çevrilen Ulu Camii, bölgenin ilk ve en anlamlı camisi olarak öne çıktı.

Ulu Camii, Abbasîler döneminde restore edilmiş ve 1160 yılında Zengî Atabeyi Ebü’l-Kasım Mahmud Sencer Şah tarafından yeniden inşa edilmiştir. Caminin minaresi 1155 yılında inşa edilmiş ve üzerinde 1203 ve 1284 tarihlerine ait sekiz adet kitabe bulunmaktadır. Ulu Camii, 639 yılından beri Cizre halkı tarafından büyük bir saygı ve sevgiyle korunan ve ibadetlerin gerçekleştirildiği en büyük cami olma özelliğini taşımaktadır. Bu tarihi mekan, birçok bilim insanına ilham kaynağı olmuş ve önemli olaylara tanıklık etmiştir. Özellikle sibernetik bilimin kurucusu olarak kabul edilen İsmail Ebul-iz El Cezeri, Ulu Camii’de eğitim almış ve birçok eserini burada üretmiştir. Caminin kapısındaki tunçtan yapılmış iki başlı ejder figürü, Cizre halkı için sembol haline gelmiştir.

Ulu Cami İmam Hatibi Murat Denli, sahabelerin bu camide namaz kıldığını belirterek şunları söyledi: “İslam’ın Anadolu topraklarına girmesinden sonra camiye çevrilen kadim Cizre Ulu Camisi’ndeyiz. Burası Cizre halkının gözünde Kabe kadar kutsal bir yerdir. Çünkü bütün camiler Kabe’nin şubesi olarak kabul edilir ve burası ana merkez olarak görülür. 1950’li yıllara kadar sadece burada cuma namazı kılınırdı. Bu nedenle Cizre halkı için ayrı bir öneme sahiptir. Cizre’ye hac ibadetinden dönen kardeşlerimiz burada 3 gün kalırlardı. Bölgede yapılan sulh anlaşmalarının çoğu burada gerçekleştirilirdi. 19. yüzyıla kadar bölgede yetişen büyük alimlerin çoğu burada ders almıştır. Cizre’de kılınan cenaze namazlarının %90’ı burada kılınır. Mevlit kandilleri, cuma namazları gibi önemli ibadetler de genellikle Ulu Camii’nde yapılır. İçerisinde sahabelerin secdeye vardığı bir camide namaz kılmak Cizre halkı için ayrı bir onurdur. Yerli ve yabancı turistler de Ulu Camii’yi merak eder ve ziyaret ederler. Cizre’nin en büyük, en eski ve en anlamlı camilerinden biridir.”

Cizre Ulu Camii’nin tarih boyunca ibadet merkezi olduğunu belirten araştırmacı yazar Abdulaziz Bilge ise şunları söyledi: “Cizre Ulu Camii, çok köklü bir tarihe sahiptir. 639 yılından önce burası bir kiliseydi. İslam’ın bu topraklara gelmesinin ardından 639’da camiye çevrildi ve fetih camisi olarak kullanılmaya başlandı. Tarihi boyunca birçok yıkım ve tahribat geçirdiği için sürekli onarımdan geçmiştir. Abbasiler döneminde de bir onarımdan geçti. Zengî Atabeyi Ebü’l-Kasım Mahmud al Sencer Şah tarafından da yeniden restore edildi. Ulu Camii’nin önemli simgelerinden biri de dörtgen şeklinde inşa edilmiş minaresidir. 13. yüzyılda inşa edilen minare, tarih boyunca pek çok kaynakta yer almıştır. Evliya Çelebi, 17. yüzyılda Cizre Ulu Camii’ni ziyaret ettiğinde bu minareden bahsetmiştir. Ayrıca, Ulu Camii’nin maneviyatının yüksek olduğunu ve duaların burada kabul gördüğünü de ifade eder. Tarih boyunca Ulu Camii, maneviyatın önemli bir merkezi olmuştur.”

Haber Kaynağı: İhlas Haber Ajansı