Türkiye’de toryum rezervi dışa bağımlılığı bitirecek!

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Maden zenginliğiyle bilinen Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde varlığı tespit edilen toryum, kalite anlamında da dünyadaki benzerlerine göre çok daha güçlü. Tespit edilen toryum rezervlerinin işlenmesi Türkiye’nin dışa bağımlılığını bitirecek.

Tüm dünya enerji krizi yaşarken, Türkiye toryum rezervleriyle ile ön plana çıkıyor. Türkiye, işlendiğinde, toryum rezervleri ile dış bağımlılığı tamamen bitirecek bir kapasiteye sahip. Türkiye, nükleer enerji ham maddesi olan toryum açısından önemli bir potansiyele sahip. Madenlerin zenginlik sınıflandırmasında toryum, çok zengin madenler sınıfında bulunuyor. 2007 yılında seyahat etmekte oldukları uçağın düşmesi sonucu hayatını kaybeden bilim insanlarının sır ölümü hala çok konuşulanlar arasında. Anatolian Haber olarak, vefat eden Prof. Dr. Engin Arık’ın ekibinden olan Azerbaycanlı bilim insanı ve eğitimci, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi öğretim üyesi Saleh Sultansoy’a ulaştık. Sultansoy toryum rezervi ile ilgili çarpıcı açıklamalarda bulundu.

ISPARTA’DA 20 BİN TON TORYUM BULUNDU

2022 yılının başında Isparta Aksu’da, 20 bin tonluk toryum rezervi keşfedildi. Bu keşif, Türkiye’yi, dünyada toryum rezervi konusunda ikinciliğe taşıdı. 6,35 milyon ton toryum kaynağı bulunuyor. Türkiye ise şu anda toplamda 790 bin ton toryum rezervine ulaştı.

120 TRİLYONLUK PETROLE KARŞILIK GELİYOR

Türkiye’deki toryum rezervinin enerji üretimi açısından, 120 trilyon dolarlık petrole eşit olduğunu dile getirilmişti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da bu konuda “Enerjide çok daha farklı alanlar açılacak.” diyerek Türkiye’nin saklı bir hazineye sahip olduğunun sinyalini vermişti. Şu ana kadar bulunan toryum rezervleri ile dünyada yüzde 20’lik paya sahip olan ve dünyanın sayılı ülkeleri arasına giren Türkiye’nin, gerekli reaktörleri geliştirmesi halinde, bağımsız çok büyük bir enerji kaynağına kavuşması mümkün.

TORYUM İÇİN BEDELLER ÖDENDİ…

Çok zengin madenler sınıfında bulunan toryumun bu kadar değerli kılınması yeni bir keşif değildi. 2007 yılında Isparta’da halen neden düştüğü tam olarak bilinemeyen uçak kazasında, toryum projesi üzerinde çalışan Prof. Dr. Engin Arık, Prof. Dr. Şenel Fatma Boydan, Doç. Dr. İskender Hikmet, Özgen Berkol Doğan, Mustafa Fidan ve Engin Abat hayata gözlerini yumdular.

KOMPLO TEORİSİ

Toplamda 57 kişinin yaşamını yitirdiği kaza için Doğuş Üniversitesi eski rektörü Prof. Dr. Mitat Uysal, çok değerli fizikçilerin cenaze töreninde yaptığı konuşmada komplo imasında bulunmuştu. Uysal, “Komplo teorilerinde gerçeklik payı var. ASELSAN’da mühendislerin başına gelen olayı ve sonucu hepimiz biliyoruz. Onlar Türkiye için çalışan, çok önemli proje gerçekleştirmek üzere olan mühendislerdi. Kaybettiğimiz 6 bilim insanı da Türkiye için çok önemli bir proje için çalışıyorlardı” demişti.

ARIK’IN EKİBİNDEN OLAN SULTANSOY’DAN ANATOLİAN HABER’E ÖZEL AÇIKLAMALAR!

Vefat eden Prof. Dr. Engin Arık’ın ekibinden olan Azerbaycanlı bilim insanı ve eğitimci, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi öğretim üyesi Saleh Sultansoy Anatolian Haber’e özel açıklamalarda bulundu. Fizikçi Sultansoy, “Türkiye’de özellikle Eskişehir ve Afyon’da toryum rezervleri bulunmakta. Geçen yıl Aksu’da çalışmalar yapıldı. Toplamda 20 bin toryum elementi bulundu.” dedi.

“1 TON TORYUM BİRKAÇ MİLYON PETROLE EŞİT”

Açıklamalarına devam eden Saleh Sultansoy, “1 ton toryum elementi enerji açısından yaklaşık birkaç milyon ton petrole eşit. Toryum nadir toprak elementlerinden. İşlenmesi zor. Toryumla enerji santralleri çalıştırılabiliyor.” ifadelerini kullandı.

“NEDEN SORUŞTURMA AÇILMIYOR ANLAMIYORUM”

Toryum rezervi ile ilgili çalışan aslında kendisinin de içinde bulunduğu bilim insanı ekibinin meçhul bir uçak kazasında hayatını kaybetmesi hakkında konuşan Sultansoy, “Vefat eden ekip, uçak kazasında hayatını kaybeden Engin hanımla ikimizin kurduğu bir ekipti. Neden doğru düzgün soruşturma açılmıyor bilmiyor ve anlamıyorum. Meclis’te soruşturma önerisi sunulmuş ama devamı ne yazık ki gelmemiş.” ifadelerine yer verdi.

“EĞER KARARLAR UYGULANSAYDI BUGÜN TÜRKİYE DÜNYA LİDERİYDİ”

Sultansoy, “Toryum rezervinde bir eksiğimiz ve problemimiz yok. Problem toryum elementinde değil. Asıl problem yakıt olarak kullanacağımız teknolojilerde. Türkiye bu teknolojilere sahip olmalı. Teknoloji acilen geliştirilmeli. Teknoloji ile ilgili bir şeyler yapılsa sistem de geri. 2003 yılında alınan Bilim Teknoloji Kurulu kararları uygulanmıyor. Eğer alınan kararlar uygulanıp gerçekleştirilseydi Türkiye bugün dünyanın lideri olurdu. Hem teknoloji alanında hem Toryum alanında.” diyerek açıklamalarına son verdi.

TORYUM NERELERDE İŞLENECEK?

En temiz yakıt olarak tanımlanan toryumun, Sinop ve Trakya’da yapılması planlanan nükleer santralde kullanılması gündemde. Türkiye’de bu madenin en çok bulunduğu bölgeler Isparta ve Eskişehir olarak göze çarpıyor. Sadece Isparta’daki 20 bin ton üzerindeki toryum rezervi, Türkiye’nin 100 yıl boyunca enerji ihtiyacını karşılayabilme gücüne sahip olduğu biliniyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de, geçmiş yıllarda Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü tarafından yapılan çalışmalar sonucunda, Eskişehir- Sivrihisar-Kızılcaören yöresindeki nadir toprak elementleri ve toryum kompleks cevher yatağında, 374 bin ton görünür rezerv tespit edildi. Başlıca rezervin, MTA tarafından yapılan aramalar sonucunda tespit edilmiş olan Eskişehir ili Sivrihisar ilçesinin kuzeybatısındaki Kızılcaören bölgesindeki nadir toprak elementleri, barit, floritve toryum içerikli kompleks cevher yatağı olduğunu görülüyor. Bu bölge haricinde, toryum yatakları tespit edilmiş olan Malatya-Hekimhan-Kuluncak, Kayseri-Felâhiye, Sivas, Diyarbakır ve Burdur-Çanaklı sahalarında daha ayrıntılı arama çalışmalarının yapılması sonucunda, ülkemizin toryum rezervinin artacağı tahmin ediliyor.

TORYUM REZERVİ OLAN ÜLKELER

OECD Nükleer Enerji Ajansı (NEA) ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (IAEA) verilerine göre dünya toryum rezervlerinde ilk sırayı 846 bin tonla Hindistan alırken 790 bin tonla Türkiye ikinci, 606 bin tonla Brezilya üçüncü. Avustralya 521 bin, ABD 424 bin, Mısır’da 380 bin ton olarak sıralanıyor.

TORYUM NEDİR?

Toryum, kurşun renginde, atom enerjisi kaynağı olarak kullanılan radyoaktif bir element, olarak tanımlanıyor. Toryum doğada serbest halde bulunmaz, yaklaşık 50 mineralin yapısı içinde yer alıyor. Bunlardan sadece monazit, torit, torianit ve allanit toryum üretiminde kullanılıyor. Bu mineraller de genellikle nadir toprak elementleri (NTE) ile birlikte bulunuyor.

Edanur Aktürk – Anatolian Haber